Powrót150 – ta rocznica Powstania Styczniowego
Powstanie Styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku. Powstańcy zaatakowali rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. W ciągu trwających ponad 1,5 roku działań zbrojnych doszło do ponad tysiąca mniejszych lub większych potyczek. W walkach wzięło udział co najmniej 150 tys. powstańców. Ziemia Łukowska jak pisze Grzegorz Osial dyrektor Muzeum Regionalnego w Łukowie w Tygodniku Siedleckim Nr 3 z 20 stycznia 2013 r. dała Polsce naczelnego kapelana wojsk powstańczych i jednocześnie generała brygady, który wraz ze swoją dzielną partią najdłużej w kraju walczył z Moskalami. Ksiądz Stanisław Brzózka ur. w Dokudowie koło Białej Podlaskiej, 30 grudnia 1832 roku, przed oddaniem się w pełni powstaniu był wikarym w parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Łukowie. Wierność idei powstańczej zaprowadziła jego wraz z oddanym mu adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim / synem łukowskiego kowala /do szubiennicy w Sokołowie Podlaskim, gdzie został wraz ze swoim towarzyszem powieszony – 23 maja 1865 roku.
Jata – pomnik poświęcony ks. St. Brzózce, zdj. wikipedia.org.
W powstaniu uczestniczył mój pradziadek, po kądzieli – Wojciech Chromiński s. Mateusza i Apolonii z Dziewulskich z Dziewul, rocznik 1832. Został oskarżony o udział w pełnieniu funkcji żandarma w powstańczej Żandarmerii Narodowej. Przetrzymywany był w siedleckim więzieniu do maja 1864 r., a po rozprawie zwolniony został do domu.
/ APS, Zarząd Naczelnika Siedleckiego Wojennego Oddziału, syg.2 str. 772 / Z tego żródła dowiadujemy się o licznych aresztowaniach przeprowadzonych w naszych okolicach na wiosnę 1864 roku. Wśród wielu znajdują się m.in. :
1. Marcin Krupa /chłop /ze wsi Ciosny oskarżony za ukrywanie broni dla powstańców,
2. Koziestański Stanisław /szlachcic/ ze wsi Koziestany, lat 21, aresztowany z bronią w ręku 20 marca 1864 r.,
w więzieniu do 25 września 1864 r.
3. Ostrowski Wiktor /chłop /ze wsi Zabłocie, lat 20 – kawaler, aresztowany 20 marca 1864 r. z bronią w ręku,
w więzieniu do 25 września,
4. Nowosielski Jan, /szlachcic / ze wsi Radomyśl, lat 22 – kawaler, aresztowany 5 marca 1864 r. w Dziewulach,
oskarżony o przynależność do oddziału powstańczej żandarmerii, w więzieniu od 9 kwietnia do 5 listopada 1864 r.,
5. Radomyski Stanisław / szlachcic / ze wsi Radomyśl, lat 43 , ojciec pięciorga dzieci, aresztowany w Siedlcach
w dniu 6 maja 1864 r. za ukrywanie uczestnika powstania niejakiego Piotrowskiego,
6. Iwanowski Michał /szlachcic / ze wsi Radomyśl, oskarżony za udział w powstaniu.
Zobacz więcej: na tejże stronie, Nasi Przodkowie/Chromińscy oraz Nieznani powstańcy naszej okolicy w latach
1863 – 64, www.dziewule.strefa.pl – autor Andrzej Boczek.
Zobacz
w zakł. Radomyśl do 1945/Wypisy,
wypisy z:
Źródło: Biblioteka Miejska w Białej Podlaskiej